Μάχη της Πέτρας-(1829).
Συσσωματώσας, ως είρηται, τους Έλληνας εκ νέου, ενέκρινε να τους διαμοιράση εις Στεβενίκον, Αράχωβαν, Δίστομον και Άμφισσαν, εωσού λάβη παρά της Κυβερνήσεως τα αναγκαιούντα, και κίνηση πάλιν εις τας Θήβας' ανεφέρθη αμέσως προς αυτήν παρακαλών να φυλαχθή αμερόληπτος η κηδεμονία της εις όλα τα στρατόπεδα της Ελλάδος, άλλως κινδυνεύει εκ τούτου να προκύψωσι συγχύσεις, διχόνοιαι και, επομένως αταξίαι λυπηραί' ενώ το στρατιωτικόν επεριφρονείτο τοιουτοτρόπως και εκαταράτο αδιάκοπος τους αντενεργούντας, διέβη ο Ασλάμπεης από τας Θερμοπύλας εις Μποδόνιτζαν, Τουρκοχώρι και Λιβαδείαν, με χιλίους πεντακόσιους ανδρείους Τουρκαλβανούς' εντεύθεν διευθύνθη εις τας Αθήνας, διά να συνοδεύση και μεταθέση το εκείσε τακτικόν στράτευμα εις Λάρισαν, κατά την οποίαν έδωκεν υπόσχεσιν εις τον Μεχμέτ πασά, τον Ρούμελη Βαλεσή' αν την εισβολήν του δεν επρόλαβεν ο Υψηλάντης να εμποδίση εγκαίρως, την έξοδον όμως, καίτοι ισχυροτέραν, αποφάσισε να την κτυπήση εις το στενόν της Πέτρας, κείμενον μεταξύ Θηβών και Λιβαδείας. Περί το λυκαυγές λοιπόν της δωδεκάτης Σεπτεμβρίου, αφήσαντες οι Τούρκοι μικράν φρουράν εις το οχυρωμένον στρατόπεδόν των, εκινήθησαν συσσωματωμένοι κατά της Πέτρας, φέροντες μεθ' αυτών και όλον το πυροβολικόν, συνιστάμενον εκ πέντε κανονίων' αφού ειδοποίησαν προηγουμένως τους εις Λιβαδείαν Τούρκους διά του συνθήματος κανονοβολίσματος, το ιππικόν των, εξακόσιοι τον αριθμόν, εσχηματίσθη εις δύο γραμμάς υπό τους πρόποδας, οι πεζοί τακτικοί, όντες τέσσαρες ήμισυ χιλιάδες, διαιρεθέντες εις δύο ισομεγέθη σώματα, διεύθυνον το βήμα των κατά των προμαχώνων του πρώτου και τρίτου διά να περιστείλωσι την δύναμίν των, κατέλαβον συγχρόνως το προσεχές χωρίον των Βρεστεμητών τριακόσιοι πεζοί και ιππείς προς υπεράσπισιν των οπισθίων της κατά του τρίτου προμαχώνος κινηθείσης δυνάμεως' το επικουρικόν σώμα της φρουράς, υπ' οδηγίαν του Σπύρου Μίλιου, υπεχρεώθη να καταλάβη εν άλλο ύψωμα δυνατόν προς το πλάγιον των Βρεστεμητών, ο πεντακοσίαρχος Ιωάννης Μπαϊρακτάρης κατέβη από του Ζαγαρά εις τον Πύργον των Βρεστεμητών ην δε όλον το σώμα των Ελλήνων ωσεί δύο χιλιάδες τριακόσιοι.
Οι Έλληνες, αν και απηγορευμένοι κατά τούτο, εδέχθησαν την έναρξιν της μάχης έξω των προμαχώνων ο Ασλάμπεης με τους Αλβανούς διεύθυνε το βήμα του κατά του Διάσελου, όπου εγνωρίσθη ήδη η μέλλουσα των Τούρκων επίθεσις' άμα επλησίασαν ώρμησε κατά του προμαχώνος, αλλ' επέπεσον αι έξωθεν επικουρίαι, ήτοι ο Κριζιώτης, ο Μαμούρης και ο Ψαροδήμος, με επτακόσιους σχεδόν συντρόφους· το πυρ του πολέμου άναψεν αμφοτέρωθεν με αρειμανή τόλμην' οι Τουρκαλβανοί παιανίζοντες έκαμαν την έφοδόν των, προηγουμένου του Ασλάμπεη, αλλ' εματαιώθη μ' όλην την οποίαν έδειξαν γενναιότητα, φθάσαντες σχεδόν να εισπηδήσουσι τον προμαχώνα" η ανδρεία ανθίστασις της εις τούτον περιεχόμενης δυνάμεως και η τολμηρά επίθεσις της επικουρίας έκαμαν ακαριαίαν την κρίσιν της μάχης" οι Τουρκαλβανοί εκυνηγήθησαν και μετά δίωρον μάχην όλη η δύναμις των Οθωμανών εβιάσθη ν' αποσυρθή εις τα οχυρώματά της, βλαπτομένη από τον αδιάκοπον και ενθουσιώδη πυροβολισμόν των Ελλήνων" εις την αυτήν στιγμήν επέπεσε και ο Σ. Μίλιος κατά της δυνάμεως των Βρεστεμητών, την οποίαν και απέβαλεν ανδρείως διακινδυνεύσας μετά των συντρόφων του"έπεσον εις ταύτην την μάχην, εκ μεν των Οθωμανών ωσεί εκατόν εκτός των πληγωμένων, εκ δε των Ελλήνων, τρεις και πληγωμένοι δώδεκα.
Συσσωματώσας, ως είρηται, τους Έλληνας εκ νέου, ενέκρινε να τους διαμοιράση εις Στεβενίκον, Αράχωβαν, Δίστομον και Άμφισσαν, εωσού λάβη παρά της Κυβερνήσεως τα αναγκαιούντα, και κίνηση πάλιν εις τας Θήβας' ανεφέρθη αμέσως προς αυτήν παρακαλών να φυλαχθή αμερόληπτος η κηδεμονία της εις όλα τα στρατόπεδα της Ελλάδος, άλλως κινδυνεύει εκ τούτου να προκύψωσι συγχύσεις, διχόνοιαι και, επομένως αταξίαι λυπηραί' ενώ το στρατιωτικόν επεριφρονείτο τοιουτοτρόπως και εκαταράτο αδιάκοπος τους αντενεργούντας, διέβη ο Ασλάμπεης από τας Θερμοπύλας εις Μποδόνιτζαν, Τουρκοχώρι και Λιβαδείαν, με χιλίους πεντακόσιους ανδρείους Τουρκαλβανούς' εντεύθεν διευθύνθη εις τας Αθήνας, διά να συνοδεύση και μεταθέση το εκείσε τακτικόν στράτευμα εις Λάρισαν, κατά την οποίαν έδωκεν υπόσχεσιν εις τον Μεχμέτ πασά, τον Ρούμελη Βαλεσή' αν την εισβολήν του δεν επρόλαβεν ο Υψηλάντης να εμποδίση εγκαίρως, την έξοδον όμως, καίτοι ισχυροτέραν, αποφάσισε να την κτυπήση εις το στενόν της Πέτρας, κείμενον μεταξύ Θηβών και Λιβαδείας. Περί το λυκαυγές λοιπόν της δωδεκάτης Σεπτεμβρίου, αφήσαντες οι Τούρκοι μικράν φρουράν εις το οχυρωμένον στρατόπεδόν των, εκινήθησαν συσσωματωμένοι κατά της Πέτρας, φέροντες μεθ' αυτών και όλον το πυροβολικόν, συνιστάμενον εκ πέντε κανονίων' αφού ειδοποίησαν προηγουμένως τους εις Λιβαδείαν Τούρκους διά του συνθήματος κανονοβολίσματος, το ιππικόν των, εξακόσιοι τον αριθμόν, εσχηματίσθη εις δύο γραμμάς υπό τους πρόποδας, οι πεζοί τακτικοί, όντες τέσσαρες ήμισυ χιλιάδες, διαιρεθέντες εις δύο ισομεγέθη σώματα, διεύθυνον το βήμα των κατά των προμαχώνων του πρώτου και τρίτου διά να περιστείλωσι την δύναμίν των, κατέλαβον συγχρόνως το προσεχές χωρίον των Βρεστεμητών τριακόσιοι πεζοί και ιππείς προς υπεράσπισιν των οπισθίων της κατά του τρίτου προμαχώνος κινηθείσης δυνάμεως' το επικουρικόν σώμα της φρουράς, υπ' οδηγίαν του Σπύρου Μίλιου, υπεχρεώθη να καταλάβη εν άλλο ύψωμα δυνατόν προς το πλάγιον των Βρεστεμητών, ο πεντακοσίαρχος Ιωάννης Μπαϊρακτάρης κατέβη από του Ζαγαρά εις τον Πύργον των Βρεστεμητών ην δε όλον το σώμα των Ελλήνων ωσεί δύο χιλιάδες τριακόσιοι.
Οι Έλληνες, αν και απηγορευμένοι κατά τούτο, εδέχθησαν την έναρξιν της μάχης έξω των προμαχώνων ο Ασλάμπεης με τους Αλβανούς διεύθυνε το βήμα του κατά του Διάσελου, όπου εγνωρίσθη ήδη η μέλλουσα των Τούρκων επίθεσις' άμα επλησίασαν ώρμησε κατά του προμαχώνος, αλλ' επέπεσον αι έξωθεν επικουρίαι, ήτοι ο Κριζιώτης, ο Μαμούρης και ο Ψαροδήμος, με επτακόσιους σχεδόν συντρόφους· το πυρ του πολέμου άναψεν αμφοτέρωθεν με αρειμανή τόλμην' οι Τουρκαλβανοί παιανίζοντες έκαμαν την έφοδόν των, προηγουμένου του Ασλάμπεη, αλλ' εματαιώθη μ' όλην την οποίαν έδειξαν γενναιότητα, φθάσαντες σχεδόν να εισπηδήσουσι τον προμαχώνα" η ανδρεία ανθίστασις της εις τούτον περιεχόμενης δυνάμεως και η τολμηρά επίθεσις της επικουρίας έκαμαν ακαριαίαν την κρίσιν της μάχης" οι Τουρκαλβανοί εκυνηγήθησαν και μετά δίωρον μάχην όλη η δύναμις των Οθωμανών εβιάσθη ν' αποσυρθή εις τα οχυρώματά της, βλαπτομένη από τον αδιάκοπον και ενθουσιώδη πυροβολισμόν των Ελλήνων" εις την αυτήν στιγμήν επέπεσε και ο Σ. Μίλιος κατά της δυνάμεως των Βρεστεμητών, την οποίαν και απέβαλεν ανδρείως διακινδυνεύσας μετά των συντρόφων του"έπεσον εις ταύτην την μάχην, εκ μεν των Οθωμανών ωσεί εκατόν εκτός των πληγωμένων, εκ δε των Ελλήνων, τρεις και πληγωμένοι δώδεκα.
ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ 13 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ
Ηττηθέντες, ως είρηται, οι Τούρκοι, έχασαν διά τούτο και την ελπίδα της εξόδου, όθεν έπεμψαν το πρωί τον αρχηγόν του ιππικού των Αχμέτ μπέην, άνδρα φρόνιμον και δόκιμον να πραγματευθή την συνθήκην' κατά διαταγήν του Στρατάρχου Υψηλάντη, συνήλθαν με τον διαληφθέντα Τούρκον εις προκαταρκτικήν ομιλίαν ο στρατοπεδάρχης Γ. Λασσάνης και ο γραμματεύς I. Φιλήμων' εις το πρόβλημα περί της εκ συνθήκης ειρηνικής διαβάσεως του στρατού των Τούρκων, επέμενον οδηγημένοι ούτοι εις την ευκαίρωσιν των κρατουμένων από τον Ασλάμπεη θέσεων της Λιβαδειάς, Κατοίκου Χάνι, Τουρκοχώρι και Φοντάνας αφήνονται αι άλλαι ειδικότητες, ως διαλαμβανόμεναι εις την ακόλουθον συνθήκην.
Μετά τις παρατηρήσεις, γενομένας εκ των δύο μερών, επεφορτίσθη την ολικήν διαπραγμάτευσιν της συνθήκης ο γραμματεύς I. Φιλήμων, όστις, κατά ζήτησιν του Αχμέτμπεη κατέβη εις το τουρκικόν στρατόπεδον, και συνδιαλεχθείς μετά του Οτζάκ Αγά και Ασλάμπεη, εύρε τον δεύτερον ανένδοτον εις την περί της Φοντάνας πρότασιν' καταχωρίζεται η προς τον Στρατάρχην απάντησις τούτου του Αλβανού, γεγραμμένη από τον ίδιον.
«Τίμιε φίλε Κυρ Στρατάρχη Υψηλάντη, σε ακριβοασπάζομαι και με το κάμνοντας φιλικόν χαιρετισμόν σε ειδοποιώ εδώ ήλθεν ο απεσταλμένος γραμματικός σου εις τον Οσμάν Αγά Οτζάκ Αγά, και με είπεν, οπού διά του δρόμου, οπού να απολώσης διά να πάμε, να σου απολυθούν οι τόποι, οπού έχω πιάση εγώ από Λειβαδίων έως Αλαμάνα, και έτσι λοιπόν να αλλάξωμεν τα ρεχέμια' αυτό εγώ λοιπόν δεν ημπορώ να το κάμω χωρίς να μη ρωτήσω τον αυθέντην μου, ημπορώ μόνον και μόνον χωρίς ρώτησιν του αφεντός μου, να σου απολύσω Λιβαδειά, Κατοίκου Χάνι, και Τουρκοχώρι ειδέ και διά τα άλλα, ενόσου να πηγαίνω εις Λάρισαν να ανταμωθώ με τον αφέντην μου (εννόει τον Μεχμέτ Πασάν Ρούμελην Βαλεσή) και απόψε προσμένω απόκρισίν σου, διά να αλλάξωμεν τα ρεχέμια' ότι να γένη απόψε να γένη, να πάρη τέλος η δουλιά και καθώς εστάθης έως τώρα εις την τιμήν σου, έτσι λοιπόν και τώρα δενπρέπει να κάμης διαφορετικά παρά να βαστάξης την μπέσσα σου. Και υγίαινε.
Μετά τις παρατηρήσεις, γενομένας εκ των δύο μερών, επεφορτίσθη την ολικήν διαπραγμάτευσιν της συνθήκης ο γραμματεύς I. Φιλήμων, όστις, κατά ζήτησιν του Αχμέτμπεη κατέβη εις το τουρκικόν στρατόπεδον, και συνδιαλεχθείς μετά του Οτζάκ Αγά και Ασλάμπεη, εύρε τον δεύτερον ανένδοτον εις την περί της Φοντάνας πρότασιν' καταχωρίζεται η προς τον Στρατάρχην απάντησις τούτου του Αλβανού, γεγραμμένη από τον ίδιον.
«Τίμιε φίλε Κυρ Στρατάρχη Υψηλάντη, σε ακριβοασπάζομαι και με το κάμνοντας φιλικόν χαιρετισμόν σε ειδοποιώ εδώ ήλθεν ο απεσταλμένος γραμματικός σου εις τον Οσμάν Αγά Οτζάκ Αγά, και με είπεν, οπού διά του δρόμου, οπού να απολώσης διά να πάμε, να σου απολυθούν οι τόποι, οπού έχω πιάση εγώ από Λειβαδίων έως Αλαμάνα, και έτσι λοιπόν να αλλάξωμεν τα ρεχέμια' αυτό εγώ λοιπόν δεν ημπορώ να το κάμω χωρίς να μη ρωτήσω τον αυθέντην μου, ημπορώ μόνον και μόνον χωρίς ρώτησιν του αφεντός μου, να σου απολύσω Λιβαδειά, Κατοίκου Χάνι, και Τουρκοχώρι ειδέ και διά τα άλλα, ενόσου να πηγαίνω εις Λάρισαν να ανταμωθώ με τον αφέντην μου (εννόει τον Μεχμέτ Πασάν Ρούμελην Βαλεσή) και απόψε προσμένω απόκρισίν σου, διά να αλλάξωμεν τα ρεχέμια' ότι να γένη απόψε να γένη, να πάρη τέλος η δουλιά και καθώς εστάθης έως τώρα εις την τιμήν σου, έτσι λοιπόν και τώρα δενπρέπει να κάμης διαφορετικά παρά να βαστάξης την μπέσσα σου. Και υγίαινε.
1829 Σεπτεμβρίου13,Πέτρα
Τ.Σ. Ασλάμπεης
Τ.Σ. Ασλάμπεης
Η διδομένη υπόσχεσις παρά του Ασλάμπεη περί της Λιβαδειάς και λοιπών, δεν εσήμαινε τίποτε, όταν διεκρατείτο από τον ίδιον και η Φουντάνα' διότι ευκολύνετο πάντοτε η επιδρομή των Τούρκων κατά του πεδίου Λιβαδειάς και μήτε εμποδίζετο η είσοδος νέων στρατευμάτων διά των Θερμοπυλών, αλλ' υστερούμενος ούτος την θέσιν ταύτην, εβιάζετο να κενώση και τας λοιπάς της Μπουδονίτζας και των Θερμοπυλών, ως μη διακρατουμένας πλέον, και εντεύθεν εματαιώνετο όλη η εκστρατεία του ως προς τα οποία επεφορτίσθη χρέη' ωμολόγησε κατά συνέπειαν και προφορικώς τας τε επακόλουθους ζημίας του περί μισθοδοσίας και την άτιμον έκβασιν της εκστρατείας του' αλλ' εβιάσθη να υπακούση εις την ανάγκην, διότι ο Υψηλάντης έμενεν αμετάβλητος εις τας απαιτήσεις του, ο Οτζάκ Αγάς υποχρεώνεται εκ της περιστάσεως του εις την αναγνώρισίν της, βιασμένος από τούτον και ο Ασλάμπεης την συνυπογράφει περί τα μέσα της νυκτός, ως εφεξής.
Οι υποφαινόμενοι Οτζάκ Αγάς Οσμάνης, και Ασλάμπεης Μουχουρδάρης, πολεμηθέντες, εις την Πέτραν την δωδεκάτην ημέραν του τρέχοντος μηνός, και αδυνατίσαντες να περάσωμεν με πόλεμον ταύτην τη θέσιν, παρεκαλέσαμεν τον Στρατάρχην κύριον Δημήτριον Υψηλάντην, οδηγήσαντα την εναντίον μας ειρημένην μάχην, και αξιούμεθα την συγκατάθεσίν του διά το ελεύθερον πέρασμα μας από την Πέτραν, κατά την ακόλουθον συνθήκην.
Οι υποφαινόμενοι Οτζάκ Αγάς Οσμάνης, και Ασλάμπεης Μουχουρδάρης, πολεμηθέντες, εις την Πέτραν την δωδεκάτην ημέραν του τρέχοντος μηνός, και αδυνατίσαντες να περάσωμεν με πόλεμον ταύτην τη θέσιν, παρεκαλέσαμεν τον Στρατάρχην κύριον Δημήτριον Υψηλάντην, οδηγήσαντα την εναντίον μας ειρημένην μάχην, και αξιούμεθα την συγκατάθεσίν του διά το ελεύθερον πέρασμα μας από την Πέτραν, κατά την ακόλουθον συνθήκην.
Άρθρον πρώτον
Η Εκλαμπρότης του ο κατά την Ανατολικήν Ελλάδα Στρατάρχης κύριος Δημήτριος Υψηλάντης υπόσχεται να αδειάση τον επάνω της προμαχώνα, ευρισκόμενον υπό την υπεράσπισιν του χιλιάρχου Χριστοδούλου Χατζή Πέτρου άμα εξημέρωση, και ανταλλαχθώσι τα αμοιβαία ενέχυρα.
Άρθρον δεύτερον
Δίδει όσους έχει εις το στρατόπεδόν του αιχμλώτους Τούρκους, άμα δοθούν οι ευρισκόμενοι εις το τουρκικόν στρατόπεδόν αιχμάλωτοι Έλληνες.
Άρθρον τρίτον
Δίδει τρία αμοιβαία ενέχυρα εις τον Οτζάκ Αγάν Οσμάνην' τον πρώτον πεντακοσίαρχον της τετάρτης χιλιαρχίας Νάκον Πανουριάν, τον πρώτον πεντακοσίαρχον της πέμπτης χιλιαρχίας Τόλιαν Νικολάου και τον εκατόνταρχον ιππέα Κ. Μοναστερλήν.
Άρθρον τέταρτον
Συντροφεύει το τουρκικόν στρατόπεδόν με την ανήκουσαν δύναμιν προς ασφάλειάν του μέχρι της Μπουδονίτζης, όπου θέλουσιν αλλαχθή και τα ενέχυρα η δε ενδοξότης του ο Οτζάκ Αγάς Οσμάνης, και Ασλάνμπεης Μουχουρδάρης υπόσχονται.
Άρθρον πέμπτον
Εις το πέρασμά των από Πέτρας μέχρι της Μπουδονίτζας να μη κάμωσι την παραμικράν ζημίαν εις τους εγκατοίκους, τα γεννήματα και τα ζωντανά των.
Άρθρον έκτον
Να λάβωσι πλησίον των τας ευρισκομένας φύλακάς των εις την πόλιν της Λιβαδειάς, εις το Χάνι του Κατοίκου, το Τουρκοχώρι, και την Φοντάναν' δηλονότι να αδειάσουν εντελώς όλας αυτάς τας θέσεις, και εις την Μπουδονίτζαν μέχρι των Θερμοπυλών, και της Αλαμάνας, ν' αφήσωσι μόνην την ευρισκομένην εις αυτάς φρουράν, χωρίς να κάμωσι προσθήκην καμμίαν.
Άρθρον έβδομον
Δίδουσιν εκ μέρους των ο μεν Οτζάκ Αγάς Οσμάνης δύο ενέχυρα, τον Αχμέτμπεην Κολ Αγάν, και τον Καχραμάν Αγά Κολ Αγάν ο δε Ασλάνμπεης Μουχουρδάρης τον Μπελούκμπασην Νουρ εδίν Αγάν.
Άρθρον όγδοον
Το κίνημα του τουρκικού στρατοπέδου διά της Πέτρας θέλει αρχίσει εκ προειδοποιήσεως του Στρατάρχου άμα τελειωθή τελεία η αλλαγή των ενεχύρων, και αδειάση ο προμαχών, ο επάνω της Πέτρας.
Άρθρον ένατον
Δίδουσιν όσους έχουν Έλληνας αιχμαλώτους εις το στρατόπεδον των πριν λάβωσι την είδησιν της διαβάσεως των διά της Πέτρας.
Άρθρον δέκατον
Εις πίστωσιν τούτων όλων γεγραμμένων εν λόγω τιμής, έγιναν δύο όμοια αντίγραφα της παρούσης συνθήκης, υπογεγραμμένα, και εσφραγισμένα αμοιβαίως και από τα δύο μέρη.
Η Εκλαμπρότης του ο κατά την Ανατολικήν Ελλάδα Στρατάρχης κύριος Δημήτριος Υψηλάντης υπόσχεται να αδειάση τον επάνω της προμαχώνα, ευρισκόμενον υπό την υπεράσπισιν του χιλιάρχου Χριστοδούλου Χατζή Πέτρου άμα εξημέρωση, και ανταλλαχθώσι τα αμοιβαία ενέχυρα.
Άρθρον δεύτερον
Δίδει όσους έχει εις το στρατόπεδόν του αιχμλώτους Τούρκους, άμα δοθούν οι ευρισκόμενοι εις το τουρκικόν στρατόπεδόν αιχμάλωτοι Έλληνες.
Άρθρον τρίτον
Δίδει τρία αμοιβαία ενέχυρα εις τον Οτζάκ Αγάν Οσμάνην' τον πρώτον πεντακοσίαρχον της τετάρτης χιλιαρχίας Νάκον Πανουριάν, τον πρώτον πεντακοσίαρχον της πέμπτης χιλιαρχίας Τόλιαν Νικολάου και τον εκατόνταρχον ιππέα Κ. Μοναστερλήν.
Άρθρον τέταρτον
Συντροφεύει το τουρκικόν στρατόπεδόν με την ανήκουσαν δύναμιν προς ασφάλειάν του μέχρι της Μπουδονίτζης, όπου θέλουσιν αλλαχθή και τα ενέχυρα η δε ενδοξότης του ο Οτζάκ Αγάς Οσμάνης, και Ασλάνμπεης Μουχουρδάρης υπόσχονται.
Άρθρον πέμπτον
Εις το πέρασμά των από Πέτρας μέχρι της Μπουδονίτζας να μη κάμωσι την παραμικράν ζημίαν εις τους εγκατοίκους, τα γεννήματα και τα ζωντανά των.
Άρθρον έκτον
Να λάβωσι πλησίον των τας ευρισκομένας φύλακάς των εις την πόλιν της Λιβαδειάς, εις το Χάνι του Κατοίκου, το Τουρκοχώρι, και την Φοντάναν' δηλονότι να αδειάσουν εντελώς όλας αυτάς τας θέσεις, και εις την Μπουδονίτζαν μέχρι των Θερμοπυλών, και της Αλαμάνας, ν' αφήσωσι μόνην την ευρισκομένην εις αυτάς φρουράν, χωρίς να κάμωσι προσθήκην καμμίαν.
Άρθρον έβδομον
Δίδουσιν εκ μέρους των ο μεν Οτζάκ Αγάς Οσμάνης δύο ενέχυρα, τον Αχμέτμπεην Κολ Αγάν, και τον Καχραμάν Αγά Κολ Αγάν ο δε Ασλάνμπεης Μουχουρδάρης τον Μπελούκμπασην Νουρ εδίν Αγάν.
Άρθρον όγδοον
Το κίνημα του τουρκικού στρατοπέδου διά της Πέτρας θέλει αρχίσει εκ προειδοποιήσεως του Στρατάρχου άμα τελειωθή τελεία η αλλαγή των ενεχύρων, και αδειάση ο προμαχών, ο επάνω της Πέτρας.
Άρθρον ένατον
Δίδουσιν όσους έχουν Έλληνας αιχμαλώτους εις το στρατόπεδον των πριν λάβωσι την είδησιν της διαβάσεως των διά της Πέτρας.
Άρθρον δέκατον
Εις πίστωσιν τούτων όλων γεγραμμένων εν λόγω τιμής, έγιναν δύο όμοια αντίγραφα της παρούσης συνθήκης, υπογεγραμμένα, και εσφραγισμένα αμοιβαίως και από τα δύο μέρη.
Εν τω Στρατοπέδω της Πέτρας, την 13 Σεπτμβρ. 1829
Ο Οσμάν Αγάς Οτζάκ Αγάς,
Ασλάν Μπουχουρδάρης
(Τ.Σ.)
Ο κατά την Ανατολικήν Ελλάδα Στρατάρχης
(Τ.Σ.)
Ο κατά την Ανατολικήν Ελλάδα Στρατάρχης
Α. Υψηλάντης
Τοιαύται υπήρξαν αι πράξεις και τα συμβάντα της κατά την Ανατολικήν Ελλάδα εκστρατείας του Δημητρίου Υψηλάντη, έμειναν δε τινα ασημείωτα διά την έλλειψιν τινών αναγκαίων εγγράφων ο γραμματεύς του Ιωάννης Φιλήμων, φέρων όλα τα έγγραφα της εκστρατείας του, και σκοπεύων να τα εκδώση, ελπίζω ν' αναπληρώση τας ελλείψεις μας' άδεται μολοντούτο λόγος ότι ήλλαξε το πρωτότυπον της Ιστορίας του, μεταμορφώσας τα γεγονότα" γνωρίζοντες τον χαρακτήρα του ανδρός, δεν πειθόμεθα να ενικήθη επ' ουδεμιάς περιστάσεως, ώστε να σιωπήση, ή αμαυρώση την αλήθειαν, ήτις, πασίγνωστος ούσα δεν επιδέχεται τινα τροπολόγησιν.
Χρεωστούμεν εντοσούτω να ομολογήσωμεν εις το τέλος της Ιστορίας και εκστρατείας ταύτης, ότι ο Υψηλάντης ήρχισε τον πόλεμον υπέρ της ανεξαρτησίας, ο Υψηλάντης εσφράγισε και την ειρήνην υπέρ της δόξης των Ελλήνων το έθνος μέλλει βέβαια επί της ωρίμου ηλικίας του να κάμη τας ανήκουσας ανακρίσεις, παρατηρήσεις, και κρίσεις των κατά το μάλλον και ήττον υπέρ ανεξαρτησίας αγωνισθέντων' επαναλαμβάνομεν όμως εκ του ετέρου να το υπενθυμίσωμεν ότι οι Έλληνες, ενώ είχαν κύριον και τρομερόν αντικείμενον του σκοπού των τον Τούρκον, επεβουλεύοντο'προς τούτοις μέχρι τινός και παρά των ισχυρότερων επικρατειών της Ευρώπης' η επιμονή και ανδρεία κατά του πρώτου, η υπομονή και τα παράπονα των προς τους δεύτερους, συνοδευμένα με αιματοχυσίας, αιχμαλωσίας, πυρκαϊάς, γυμνότητα, πείναν και παντός είδους πολυχρονίου κακοπαθείας, υπερισχύσαντα, ηξιώθησαν της ανεξαρτησίας' ταύτα εκθέσαντες, αφήνομεν προς γνώσιν και υπογραμμόν των μεταγενεστέρων, παρά των οποίων δεν ζητούμεν τινα ανταμοιβήν' διότι δεν επράξαμεν, παρά τα προς την πατρίδα χρέη μας' επιθυμούμεν όμως και παρακαλούμεν αυτούς, την με τοσαύτας θυσίας και δάκρυα αναστηθείσαν Ελλάδα, να την υψώσωσιν εις την πρώτην της λαμπρότητα και ευδαιμονίαν, διά της σοφίας, ευνομίας και ανδρείας' τότε και αι ψυχαί ημών θέλει αγάλλονται, ως μη μάτην υπέρ αυτής αγωνισθείσαι και ως γνησίους απογόνους καταλιπούσαι.
Χρεωστούμεν εντοσούτω να ομολογήσωμεν εις το τέλος της Ιστορίας και εκστρατείας ταύτης, ότι ο Υψηλάντης ήρχισε τον πόλεμον υπέρ της ανεξαρτησίας, ο Υψηλάντης εσφράγισε και την ειρήνην υπέρ της δόξης των Ελλήνων το έθνος μέλλει βέβαια επί της ωρίμου ηλικίας του να κάμη τας ανήκουσας ανακρίσεις, παρατηρήσεις, και κρίσεις των κατά το μάλλον και ήττον υπέρ ανεξαρτησίας αγωνισθέντων' επαναλαμβάνομεν όμως εκ του ετέρου να το υπενθυμίσωμεν ότι οι Έλληνες, ενώ είχαν κύριον και τρομερόν αντικείμενον του σκοπού των τον Τούρκον, επεβουλεύοντο'προς τούτοις μέχρι τινός και παρά των ισχυρότερων επικρατειών της Ευρώπης' η επιμονή και ανδρεία κατά του πρώτου, η υπομονή και τα παράπονα των προς τους δεύτερους, συνοδευμένα με αιματοχυσίας, αιχμαλωσίας, πυρκαϊάς, γυμνότητα, πείναν και παντός είδους πολυχρονίου κακοπαθείας, υπερισχύσαντα, ηξιώθησαν της ανεξαρτησίας' ταύτα εκθέσαντες, αφήνομεν προς γνώσιν και υπογραμμόν των μεταγενεστέρων, παρά των οποίων δεν ζητούμεν τινα ανταμοιβήν' διότι δεν επράξαμεν, παρά τα προς την πατρίδα χρέη μας' επιθυμούμεν όμως και παρακαλούμεν αυτούς, την με τοσαύτας θυσίας και δάκρυα αναστηθείσαν Ελλάδα, να την υψώσωσιν εις την πρώτην της λαμπρότητα και ευδαιμονίαν, διά της σοφίας, ευνομίας και ανδρείας' τότε και αι ψυχαί ημών θέλει αγάλλονται, ως μη μάτην υπέρ αυτής αγωνισθείσαι και ως γνησίους απογόνους καταλιπούσαι.
ΠΗΓΕΣ:
ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΠΕΡΡΑΙΒΟΣ-ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ
ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ ΠΟΛΕΜΙΚΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου